Υπογονιμότητα

Η υπογονιμότητα ορίζεται ως η αδυναμία ενός ζευγαριού να τεκνοποιήσει, παρά το ότι υπάρχει ένας αριθμός τακτικών σεξουαλικών επαφών, χωρίς αντισυλληπτική προστασία, για περισσότερο από ένα χρόνο.

Ο ορισμός αυτός έχει διατυπωθεί από τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας (Π.Ο.Υ.). Η υπογονιμότητα αποτελεί μία διαταραχή της υγείας και χρειάζεται ειδική αντιμετώπιση. Δεν πρέπει, ωστόσο, να συγχέεται με την «στειρότητα», που είναι η απόλυτη βιολογική αδυναμία τεκνοποίησης.

Η υπογονιμότητα μπορεί να προσβάλλει εξίσου και τα δύο φύλα. Στο 40% των περιπτώσεων υπογονιμότητας, η αιτία εντοπίζεται στη γυναίκα, στο 30-40% στον άνδρα και στις υπόλοιπες περιπτώσεις, παρατηρείται κάποιο πρόβλημα και στους δύο.

Ύποπτα συμπτώματα Υπογονιμότητας στις γυναίκες

• Αστάθεια στην έμμηνο ρύση. Επίσης, η περίοδος μπορεί να συνοδεύεται από έντονους πόνους ή από μεγάλη αιμορραγία. Όλα αυτά μπορεί να αποτελούν ένδειξη ενδομητρίωσης, μιας κατάστασης που αποτελεί βασική αιτία υπογονιμότητας.
• Πόνοι κατά τη διάρκεια της σεξουαλικής επαφής, οι οποίοι μπορεί να συνδέονται με ορμονικές διαταραχές, με ενδομητρίωση ή με άλλα υποκείμενα προβλήματα υγείας, τα οποία μπορεί να οδηγήσουν σε υπογονιμότητα.
• Η ακμή, η αυξημένη τριχοφυΐα σε ασυνήθιστα μέρη του σώματος, η λέπτυνση των μαλλιών και το αυξημένο σωματικό βάρος αποτελούν συμπτώματα ορμονικών διαταραχών. Ενίοτε, μπορεί να σχετίζονται με το Σύνδρομο Πολυκυστικών Ωοθηκών, μία κατάσταση που επιτείνει το ενδεχόμενο εμφάνισης δυσχερειών στη διαδικασία αναπαραγωγής.

Αιτίες γυναικείας Υπογονιμότητας

Οι παράγοντες που μπορεί να ευθύνονται για την υπογονιμότητα στις γυναίκες είναι πολύπλοκοι.

Προβλήματα με τις Σάλπιγγες

Στις συχνότερες αιτίες γυναικείας υπογονιμότητας, συγκαταλέγονται προβλήματα που παρουσιάζονται στις σάλπιγγες. Στις σάλπιγγες, το ωάριο και το σπερματοζωάριο έρχονται σε επαφή μεταξύ τους κατά τη γονιμοποίηση. Αν οι σάλπιγγες δεν είναι διαβατές, καθίσταται αδύνατον να συναντηθεί το ωάριο με το σπερματοζωάριο και κατ’ επέκταση δεν μπορεί να επιτευχθεί η γονιμοποίηση.

Οι λόγοι στους οποίους μπορεί να οφείλεται η φραγή των σαλπίγγων περιλαμβάνουν συμφύσεις από παλαιότερες επεμβάσεις ή κάποια γυναικολογική μόλυνση, όπως τα χλαμύδια.

Διαταραχές των Ωοθηκών

Οι διαταραχές ωορρηξίας, μία κατάσταση που είναι γνωστή και ως ανωοθυλακιορρηξία, αποδίδονται συχνά στο σύνδρομο πολυκυστικών ωοθηκών. Τα τελευταία έτη, μάλιστα, παρατηρείται εκθετική αύξηση των περιπτώσεων Πρώιμης Ωοθηκικής Ανεπάρκειας, όπου η λειτουργία των ωοθηκών μειώνεται δυσανάλογα γρήγορα με την ημερολογιακή ηλικία της γυναίκας, έως ότου πάψει εντελώς.

Εν γένει, οι διαταραχές στις ωοθήκες ευθύνονται για το 25% της υπογονιμότητας στα ζευγάρια και μπορεί να οφείλονται είτε σε δυσκολίες ρύθμισης των αναπαραγωγικών ορμονών από τον υποθάλαμο ή την υπόφυση, είτε σε προβλήματα της ίδιας της ωοθήκης. Επίσης, η βλάβη των ωοθηκών από τοξικούς παράγοντες, όπως η χημειοθεραπεία, αποτελεί έναν από τους κυριότερους παράγοντες γυναικείας υπογονιμότητας.

Ενδομητρίωση

Στο 35% των γυναικών που παρουσιάζει υπογονιμότητα, το «κρυφό» αίτιο αποδίδεται στην ενδομητρίωση, μία ασθένεια που παρουσιάζεται, όταν ενδομητρικός ιστός “μεταναστεύει” εκτός των ορίων της μήτρας. Εκτός από χρόνια φλεγμονή στην πύελο ή πιθανά αποφρακτικά προβλήματα, όπως οι συμφύσεις, επιφέρει και ορμονική ανισορροπία όσον αφορά στα επίπεδα των λειτουργικών φυλετικών ορμονών σε μια γυναίκα.

Επιπλέον αίτια

Για το 10% των περιπτώσεων υπογονιμότητας, ευθύνονται διάφορες παθολογικές καταστάσεις, όπως οι ενδοκρινοπάθειες, ο Σακχαρώδης Διαβήτης και ανοσολογικές διαταραχές.

Η κακή διατροφή, το άγχος, η αυξημένη ηλικία, το κάπνισμα, η υπερβολική κατανάλωση αλκοόλ και η έκθεση σε χημικές ουσίες αποτελούν κάποιους από τους λόγους που οδηγούν σε υπογονιμότητα τις γυναίκες.

Ανεξήγητη ή Αδιευκρίνιστη Υπογονιμότητα

Σε ορισμένες περιπτώσεις, τα αίτια της υπογονιμότητας παραμένουν αδιευκρίνιστα. Η κατάσταση αυτή επηρεάζει το 10-15% των υπογόνιμων ζευγαριών κι είναι γνωστή ως ανεξήγητη ή αδιευκρίνιστη υπογονιμότητα. Αυτό, δηλαδή, σημαίνει ότι οι συνήθεις διαγνωστικοί έλεγχοι, που θα μπορούσαν να ανιχνεύσουν την αιτία του  προβλήματος, είναι φυσιολογικοί. Υπάρχουν αρκετά ζευγάρια τα οποία δε μπορούν να αποκτήσουν παιδί, όμως οι ιατρικές εξετάσεις δεν εντοπίζουν κάποιο συγκεκριμένο πρόβλημα.

Οι επιπτώσεις της υπογονιμότητας

Τα ζευγάρια που αντιμετωπίζουν προβλήματα με τη γονιμότητα τους ταλαιπωρούνται ψυχικά και επιβαρύνονται οικονομικά, επειδή μπαίνουν σε έναν αέναο κύκλο διαγνωστικών εξετάσεων, προκειμένου να καταλάβουν τι φταίει που δεν μπορούν να κάνουν παιδί και υποβάλλονται συνεχώς σε επεμβάσεις εξωσωματικής γονιμοποίησης.

Η υπογονιμότητα επενεργεί δυσμενώς και στη σεξουαλική ζωή του ζευγαριού. Η σεξουαλική πράξη γίνεται καταναγκαστική, γιατί ο μοναδικός στόχος έγκειται στη σύλληψη, πράγμα που στο τέλος γίνεται εμμονή και χάνεται κάθε ίχνος αυθορμητισμού.

Τόσο ο άνδρας όσο και γυναίκα που δεν μπορούν να τεκνοποιήσουν αισθάνονται ανεπαρκείς, διότι έχουν την πεποίθηση ότι ο μοναδικός τους προορισμός στη ζωή είναι να αναλάβουν το ρόλο του γονέα. Όταν αντιλαμβάνονται πως δε θα μπορέσουν να πραγματώσουν αυτόν το σκοπό, απογοητεύονται σε μεγάλο βαθμό.

Η πολυπλοκότητα Υπογονιμότητας

Χρειάζεται να διασαφηνιστεί η ιδιαιτερότητα του ζευγαριού ως απόλυτη μονάδα. Όπως κάθε άνθρωπος, είτε γυναίκα είτε άνδρας, αποτελεί μία και μοναδική οντότητα, έτσι και το ζευγάρι είναι ένα και μοναδικό. Αυτό αποδεικνύεται από το γεγονός ότι αρκετά άτεκνα ζευγάρια, που για κάποιο λόγο χώρισαν, απέκτησαν παιδιά, όταν ενώθηκαν με άλλους συντρόφους.

Στα ζητήματα της αναπαραγωγής, επομένως, δεν υφίσταται το απόλυτο. Οι εκφράσεις ’’ δεν μπορείς  να κάνεις παιδιά’’ και ’’ οπωσδήποτε θα αποκτήσεις παιδί ’’ δεν είναι δόκιμο να λέγονται από επιστημονικά συνετούς ανθρώπους, όσο κι αν αυτοί φαίνονται στα δικά μας μάτια σαν αυθεντίες.

Άτεκνα ζευγάρια, τα οποία εγκατέλειψαν κάθε προσπάθεια και υπέστησαν τεράστιες οικονομικές απώλειες, στην πορεία τεκνοποίησαν, χωρίς καμιά επιστημονική αρωγή. Οφείλουμε, λοιπόν, κάθε ισχυρισμός που υποστηρίζουμε, να είναι θεμελιωμένος, μετρημένος κι επιστημονικά τεκμηριωμένος.

Υπογονιμότητα – Τι χρειάζεται να προσέξετε

Όσα, λοιπόν, ζευγάρια δυσκολεύονται να κάνουν παιδί πρέπει να θυμούνται ότι αφενός δεν είναι οι μόνοι, αφετέρου ότι η επιστήμη έχει κάνει σημαντικά βήματα προόδου για να τους βοηθήσει.

Επομένως, για οποιοδήποτε λόγο υποπτευθείτε θέματα, που αφορούν αδυναμία τεκνοποίησης, απευθυνθείτε δίχως καθυστέρηση σε έναν γιατρό, διότι ακόμα κι αν διαγνωστείτε με υπογονιμότητα, αυτό δεν αναιρεί την ικανότητα σας αργά ή γρήγορα να αποκτήσετε παιδί.

Γι’ αυτόν το λόγο, συνιστάται στα ζευγάρια που προσπαθούν να τεκνοποιήσουν να επισκέπτονται έναν γιατρό, εάν δεν υπάρξει εγκυμοσύνη μέσα σε ένα χρόνο. Ωστόσο, αν η γυναίκα έχει ηλικία πάνω από 35 ετών, θα πρέπει να ζητήσουν ιατρική συμβουλή στους 6 μήνες.

Σε περίπτωση που αντιληφθείτε κάποια ύποπτα σημάδια, τα οποία προμηνύουν δυσκολίες στη γονιμότητα σας, προτείνεται να απευθυνθείτε σε έναν ειδικό. Οι παράγοντες που διαταράσσουν τη βιοχημική ομοιόσταση του ανθρώπινου οργανισμού και επιφέρουν ορμονική ανισορροπία ανιχνεύονται μέσα από εξειδικευμένες εξετάσεις και χορηγούνται κατάλληλες αγωγές, εξατομικευμένες σε κάθε περίπτωση.

Επομένως, ακόμα κι αν εκδηλώσετε θέματα υπογονιμότητας, υπάρχει μεγάλη πιθανότητα να αντιμετωπιστούν άμεσα και να αποκτήσετε παιδί με φυσικό τρόπο, προτού προχωρήσετε σε μεθόδους τεχνητής γονιμοποίησης.

Οι επιστήμες υγείας και ζωής εξελίσσονται ραγδαία με την πάροδο των ετών κι έτσι για το σύνολο των μη προφανών αιτιών που προκαλούν την υπογονιμότητα σε ένα ζευγάρι αναπτύχθηκαν νέες τεχνικές μέθοδοι και εξειδικευμένες εξετάσεις, οι οποίες μπορούν να εντοπίσουν ακόμα και την πιο δύσκολα ανιχνεύσιμη αιτία. Με αυτόν τον τρόπο, μπορούμε να γνωρίζουμε το ¨γιατί ¨ ένα ζευγάρι παρουσιάζει συμπτώματα υπογονιμότητας, χωρίς προφανή παθολογικά αίτια.

Για να ρυθμίσετε τον κύκλο σας.